Wanneer je Hamlet vertaalt dan blijft de titel in het Nederlands gewoon Hamlet. Timon blijft Timon, Macbeth, Macbeth en ook Othello blijft gewoon Othello. Je kunt nog muggenziften over koning of King Lear maar over het algemeen zorgen de tragedies voor weinig hoofdbrekens bij het vertalen van hun titels. Elke tragedie heeft als titel heel overzichtelijk de naam van de hoofdpersoon die aan het eind van het stuk het loodje legt. Bij Romeo en Julia gaat het zelfs om twee hoofdpersonen. Ook bij de Histories, de zogenaamde koningsdrama’s slaan de titels op de naam van de hoofdpersoon, in deze gevallen een koning. Je kunt nog twijfelen of je Henry moet vertalen in Hendrik en John in Jan maar je hoeft er niet echt wakker van te liggen. Bij de komedies is het andere koek. The Merry Wives of Windsor gaat nog, Twelfth Night wordt al moeilijker, maar Love’s Labour’s Lost doet je voor het slapen echt een paar keer in bed omdraaien.
Duidelijk is dat het gaat om liefde en om vrijheid in combinatie met iets kwijtraken of verliezen. Maar wat raak je precies kwijt? Staat de vrijheid van de liefde hier op het spel of gaat het om het verlies van vrijheid door de liefde?(*ONG: De enige vrijheid die je hebt is dat je zelf je boeien kunt kiezen) Of is het nog anders, heeft labour hier de betekenis van zwanger zijn en gaat het erover dat door al het geklets over liefde uiteindelijk niemand bevrucht zal raken? De diversiteit van bestaande nederlandse vertalingen van Love’s Labour’s Lost laat zien dat deze titel niet echt onder één noemer te vangen is. En tegelijkertijd valt op dat bijna iedereen belang hecht aan het in stand houden van de alliteratie. A.S. Kok noemt het stuk in 1877; Veel Vrijage Vergeefs. Burgersdijk heeft het in 1891 over; Veel gemin geen gewin. Evert Straat komt in 1960 met; Liefdes loze les, daarna verschijnt Willy Courteaux met; Liefdes list en leed, en Jan Jonk met; Zuchten zonder zoet. Er wordt gezegd dat Shakespeare voor 1598 ook een stuk heeft afgeleverd met de titel; Love’s Labour’s Won. Het zou gaan om een vervolg op Love’s Labour’s Lost. Het stuk is verloren gegaan of het is later bekend geworden onder een andere titel. The Taming of the Shrew komt hier het meest voor in aanmerking maar ook Much Ado About Nothing behoort tot de mogelijkheden. Al met al een boeiende materie, maar je kunt je ook afvragen hoe druk we ons moeten maken over een titel uit een tijd waarin afspraken over spelling nog niet bestonden en de naam van de schrijver zelf op wel 80 verschillende manieren geschreven werd.
*ONG: Oud Nederlands Gezegde